Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi (DEM Parti) Bingöl Milletvekili Ömer Faruk Hülakü, Bingöl’de son 20 yılda yapılan baraj ve HES’lerin doğaya ve yaşam alanlarına zarar verdiğini belirterek, konu ile ilgili meclis araştırması talep etti.
Hülakü, Meclis’e sunduğu araştırma önergesinde, “Son 20 yılda, Bingöl il genelinde birçok baraj ve HES (Hidroelektrik Santral) projesi faaliyete geçirilmiştir. Söz konusu projelerin faaliyete geçirilmesinden kaynaklı olarak Bingöl ilinin doğası, meraları, yaşam alanları ve tarımsal alanları önemli derecede zarara uğramıştır. Bingöl il genelinde baraj ve HES projelerinin faaliyete geçirilmesinden kaynaklı yaşanan zararın tüm boyutlarıyla ele alınarak araştırılması, bu zararın derinleşmesinin engellenmesi ve önüne geçilmesi amacıyla Anayasa’nın 98’inci, İçtüzüğün 104 ve 105’inci maddeleri gereğince Meclis Araştırması açılmasını arz ederim” dedi.
-GEREKÇE-
Baraj ve HES’ler nedeniyle akarsuların akış düzeninin bozulduğunu belirten Hülakü, önergenin gerekçesinde şu ifadelere yer verdi; “Barajlar ve HES’ler, doğal ekosistemlere ve yerel yaşama önemli derecede olumsuz bir şekilde etki etmektedir. Enerji üretmek ve kar elde etmek amacıyla faaliyete geçirilen bu projeler, faaliyete geçirilirken çevresel etkileri göz ardı edilmektedir. Barajların inşası sırasında, büyük miktarda su toplandığı için genellikle büyük alanlar sular altında kalmaktadır. Bu durum, ormanlık alanların, mera arazilerinin ve tarım arazilerinin sular altında kalmasına neden olarak biyolojik çeşitliliğin kaybına yol açmaktadır. Su altında kalan alanlardaki organik maddeler çürüyerek metan gazı salınımını arttırarak, sera etkisi yaratmaktadır.
Baraj ve HES projeleri nedeniyle akarsu rejimleri değişmektedir. Değişen akarsu rejimleri sebebiyle nehirlerin akış düzeni bozularak, sucul ekosistemler olumsuz anlamda etkilenmektedir. Aynı zamanda bu durum, balıkların göç rotalarının engelleyerek, yerel balık popülasyonları üzerinde ciddi bir etki yaratmaktadır.
Baraj inşaatlarının, çevrede yaşayan yerel toplulukların yerleşim alanlarını da etkilediği bilinen bir gerçektir. Evleri ve tarım arazileri sular altında kalan insanlar, göç etmek ve yeni geçim kaynakları bulmak zorunda kalmaktadır.
Bingöl il genelinde de son 20 yılda birçok baraj ve HES projesi faaliyete geçirilmiştir. Söz konusu projelerin faaliyetlerinden dolayı Bingöl il genelinde doğal ekosistem, tarımsal araziler, mera alanları ve yaşam alanları ciddi zarar görmüş ve bu durum, zorunlu göçe neden olarak toplumsal bir krizin oluşmasına veya büyümesine sebebiyet vermiştir.
Bu bilgiler doğrultusunda; son 20 yılda, Bingöl’de faaliyete geçirilen baraj ve HES projelerinden kaynaklı yaşanan zararın tüm boyutlarıyla ele alınarak araştırılması, bu zararın derinleşmesinin engellenmesi ve önüne geçilmesi amacıyla bir Meclis Araştırması açılması önem arz etmektedir.”
İKİ BAKANLIĞA SORU ÖNERGESİ VERİLDİ-
DEM Parti Bingöl Milletvekili Ömer Faruk Hülakü, barajlar ve HES’lerle ilgili olarak iki bakanlığa da soru önergesi verdi.
Hülakü, Tarım ve Orman Bakanlığı ile Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığına yönelttiği soru önergelerinde; “Barajlar ve HES’lerin doğaya, tarımsal alanlara, hayvancılığın gelişimine ve yaşam alanlarına ciddi bir boyutta olumsuz anlamda etki ettiği bilinmektedir.
Baraj ve HES projelerinden dolayı su altında kalan alanlar nedeniyle ekosistem zarar görmektedir. Endemik bitki ve hayvan türleri yok olma tehlikesiyle karşı karşıya kalmaktadır.
Barajların su tutması sebebiyle kullanılabilir suyun kalitesi düşmekte ve sulama alanlarında tuzluluk oranının artmasından ötürü su kaynaklarından yararlanılamamaktadır. Su akışının kontrol altına alınması, nehirlerde su yataklarının değişmesine neden olduğu için sucul ekosistem zarar görmektedir. Özellikle barajların aşağı akıntısında bulunan yerleşim yerleri sürekli olarak erozyon tehdidi altında kalmakta ve bu durum, toplumsal anlamda ciddi bir sorun olan zorunlu göçün önünü açmaktadır.
Son 20 yılda, Bingöl il genelinde birçok baraj ve HES (Hidroelektrik Santral) yapılmış ve bu nedenden dolayı da ekosistem, tarımsal alanlar, hayvancılık ve yerleşim alanları ciddi zarar görmüştür. Baraj ve HES yapımları gerekçesiyle Bingöl il genelinde meydana gelen zararın boyutu ise bugüne kadar açıklanmamıştır.
Bu bağlamda;
1-Son 20 yılda, Bingöl il genelinde yapılan baraj ve HES (Hidroelektrik Santral) sayısı kaçtır?
2-Bingöl il genelinde yapılan baraj ve HES’lerin, Bingöl doğasına verdiği zararın boyutuna dair bugüne kadar bir araştırma yapılmış mıdır? Yapılmış ise sonuçları nelerdir?
3-Baraj ve HES projelerinde yerel ekosistemlerim ve toplulukların özgün durumunu ele alarak planlama yapmaya ilişkin bir çalışma var mıdır?
4-Baraj ve HES projeleri nedeni ile Bingöl il genelinde, son 20 yılda göç etmek zorunda kalan insan sayısı kaçtır?
5-Bingöl’ün doğasını ve yaşam alanlarını bu ve benzeri projelerden korumak adına Bakanlığınızca bir çalışma yürütülmesi planlanmakta mıdır?” sorularını yöneltti.
(Haber Merkezi)