Bingöl, birçok tarihi yapıya sahip olmasına rağmen, yeterli kazı çalışmaları yapılmaması nedeniyle bu yapılar toprak altında çürüyor. İldeki önemli kalelerden biri olan Simani Kalesi de, bir tepe görünümünden ibaret varlığını sürdürüyor.
Bingöl Merkez Simani Mahallesinde bulunan ve bazı kaynaklarda Simani Kalesi, bazı kaynaklarda Bingöl Kalesi olarak geçen kalenin Urartular dönemine ait olduğu düşünülüyor.
Kale ilgili Bingöl Kültür ve Turizm Müdürlüğü kayıtlarında şu bilgiler yer alıyor: “Bingöl merkezinin 1 km kadar kuzeydoğusunda, 30-35 m yüksekliğinde bir tepededir. Tescilli antik Urartu yolu üzerinde olduğu düşünülmektedir. İçinde bir düzineye yakın mekân barındıran, konaklama merkezi de olan bir kaledir. Eteklerinde teraslar ve bu teraslarda da yapılar bulunmaktadır. Güney eteklerindeki bir teras üzerinde yine çok sayıda Urartu pithos parçalarına rastlanmıştır. Demir çağına ait olduğu belirlenmiştir. Yoğun tarım etkinliği yapılan kale 30x35 m boyutlarındadır. Doğusunda 30x40 metrelik dikdörtgen bir yapı, kuzeyinde yan yana sekiz adet mekânın varlığı görülmüştür. Keramikler iri depo kapları dışında çark yapımıdır. İnce kum katkılı, mikalı hamurları olan kaplar orta derecede pişmiş olup kahverengi ve pembemsi astarlıdır. Kalede dikdörtgen ve üçgen şeklinde çukurluklarla bezeli tipik Urartu keramiklerine rastlanmıştır.”
Abdulkadir BEĞSARI