Yeşil Sol Parti Bingöl Milletvekili Ömer Faruk Hülakü, meclise 1 araştırma önergesi ve 6 soru önergesi vererek, Bingöl’ün deprem gerçeğini gündeme getirdi, hazırlık çalışmalarını ilgili bakanlara sordu.

Bingöl’ün Genel Hayata Etkili Afet Bölgesi ilan edilmesinin hiçbir sorunu çözmediğini ifade eden Hülakü, “Bilindiği üzere 6 Şubat 2023 tarihinde, merkez üssü Kahramanmaraş olan iki büyük deprem yaşanmıştır. Yaşanan deprem felaketinden sonra Kuzey Anadolu Fay Hattı ve Doğu Anadolu Fay Hattı üzerinde bulunan birçok diri fay zonu harekete geçmiştir. Jeologlar, söz konusu fay hatları üzerinde bulunan bölgelerde büyük deprem felaketlerinin yaşanabileceği uyarılarında bulunmuştur. Söz konusu uyarıların merkezinde şüphesiz birinci derecede deprem bölgesi olan Bingöl ili bulunmaktadır.

İlimiz Bingöl, Kuzey Anadolu Fay Hattı ve Doğu Anadolu Fay Hatlarının kesiştiği noktada bulunmasından dolayı risk altındadır. Bu durum, olası bir deprem felaketinin öncesi ve sonrasına ilişkin bütün önlemlerin alınmasını acil ve elzem kılmaktadır.

Bingöl’ün Afet Bölgesi İlan edilmesi hiçbir sorunu çözmemiş, aksine deprem odaklı gündemin toplumsal itirazlardan arındırılması amacını taşımıştır. İddiamız ve kaygımız bu yöndedir” dedi.

6 BAKANLIĞA ÖNERGE VERİLDİ

Bingöl’ün deprem hazırlıkları ile ilgili 6 bakanlığa önerge veren Hülakü, şunları söyledi: “Bingöl halkının talebi nettir. Depremin sıfır noktası olan Bingöl’de her türlü önlemin alınması, halk tarafından sorulan her sorunun cevabının verilmesi, her talebin karşılanması bir zorunluluktur.

Şubat ayında yaşadığımız deprem felaketinde gördüğümüz üzere; müdahale edecek insan gücünden yoksun, arama kurtarma ekiplerinin yetersizliği, ciddi bir koordinasyon eksikliği, yardımların ulaştırılmasında yaşanan krizler, göz göre göre yurttaşlarımızın enkaz altında günlerce çığlık çığlığa ölümü beklemesine neden olmuştur.

Bu durumu kader olarak niteleyip, sorumluluk almayan iktidarın Bingöl’de gerçekleşmesi muhtemel bir deprem felaketinde aynı sorumsuzluk ve yaklaşımla politika üretmesini kabul etmemiz mümkün değildir.

Bu sebeple; sorumlulukları dahilinde çeşitli bakanlıklara sorulmak üzere 6 soru önergesi ve olası bir deprem sonrası oluşabilecek kayıpların en aza indirilmesini sağlamak amacıyla TBMM'de Meclis Araştırma Komisyonu kurulmasını talep ettiğimiz 1 adet araştırma önergesi sunduk.”

Hülakü; meclise sunduğu araştırma ve soru önergeleri şöyle;

MECLİS ARAŞTIRMA ÖNERGESİ

“22 Mayıs 1971 tarihinde meydana gelen 6.8 büyüklüğündeki depremde Bingöl’de 878 yurttaş hayatını kaybetmiş, 1157 yurttaş yaralanmış, 3965 bina/müstakil ev deprem sebebiyle yıkılmıştır. Aradan geçen 30 yılı aşkın sürede gerekli önlemler alınmamış, depreme yönelik yapı ve yerleşim alanı düzenlemeleri yapılmamıştır. 1 Mayıs 2003 tarihinde meydana gelen 6.4 büyüklüğündeki depremde ise 177 yurttaş hayatını kaybetmiş, 520 yurttaş yaralanmış, 1602 bina ağır hasara uğramıştır. 600 işyeri, 4920 konut ağır hasarlı bir şekilde kullanılamaz hale gelmiştir. Son olarak 14 Haziran 2020 tarihinde merkez üssü Karlıova olan 5.8 büyüklüğünde bir deprem yaşanmıştır. Bu depremde 1 yurttaşımız hayatını kaybetmiş, 35 yurttaşımız yaralanmıştır. Yüzlerce köyde evler ve ahırlar yıkılmış, heyelan sebebiyle köy yolları kapanmıştır. Bunun yanı sıra geçtiğimiz 20 yıl içerisinde Dersim başta olmak üzere; Elazığ, Erzincan ve Erzurum’da birçok deprem meydana gelmiş, söz konusu Doğu ve Kuzey Anadolu Fay Zonlarının aktif seyrettiği çıkarımını yapmak kaçınılmaz hale gelmiştir.

Yaşanan tüm bu süreç sonrasında bilim insanlarının Bingöl’e yönelik uyarı ve ikazları da dikkate değer bir şekilde artmaya devam etmektedir. 6 Şubat 2023 tarihinde Kahramanmaraş merkezli yaşanan 7.7 ve 7.6 şiddetindeki depremler sonrasında Bingöl’de gerçekleşmesi muhtemel depreme yönelik birçok uyarı yapılmıştır. Deprem uzmanı Prof. Dr. Naci Görür, 6 Şubat depremlerinden sonra Bingöl/Karlıova ve Erzincan hattında 7.2-7.4 büyüklüğünde bir deprem beklendiğini ifade etmiştir. Diğer yandan TMMOB Jeoloji Mühendisleri Odası Başkanı Hüseyin Alan da “Bingöl-Karlıova ile Erzincan arasında bulunan Yedisu segmenti şimdi sismik boşluklardan biri. O bölgede bir aktivite bekleniyor” şeklinde yaptığı açıklama ile Bingöl’de gerçekleşmesi muhtemel deprem için yakın bir zamanı işaret etmektedir. Resmi raporlarda da Bingöl’de olası bir depremin beklendiği çeşitli şekillerde ifade edilmiştir.

Örneğin AFAD tarafından 2021 yılında hazırlanan Bingöl İl Afet Risk Azaltma Raporu’nda Doğu Anadolu Fay Sistemi ve Kuzey Anadolu Fay Sistemi'nin kesişim bölgesinde bulunan Bingöl ilinin tamamında deprem tehlikesinin yüksek olduğuna işaret edilmiş, kentte yerleşim yerlerine yakın diri faylar olduğuna dikkat çekilmiştir. Ayrıca raporda olası bir deprem sırasında yol, köprü, tünel gibi çizgisel mühendislik yapılarında meydana gelebilecek yıkım nedeniyle arama-kurtarma faaliyetlerinin gecikebileceğine, doğal gaz, elektrik ve iletişim hatlarının diri fayların etki alanları içerisinde bulunduğuna ve bu hatların zarar görebileceği belirtilmiştir. Ancak ne yazık ki hem söz konusu bilim insanlarının ikazları hem de AFAD raporunun sonuçlarının dikkate alınmadığı aradan geçen zamanda Bingöl’de depreme yönelik somut adımların atılmadığı gerçeği ile ortaya çıkmıştır.

Bu sebeple yapılması gereken açıktır. Bingöl ilinin ihtiyacı olan kapsamlı bir deprem eylem planının hazırlanması gerekmektedir. Olası bir depremde yaşanacak her türlü felaketin yaratacağı kayıpların en aza indirilmesine yönelik planlama ve çalışmaların belirlenmesi amacıyla TBMM’nin üzerine düşen sorumluluğu yerine getirmesi elzemdir.”

-Soru önergeleri;

SAĞLIK BAKANLIĞI

1-Yaşanabilecek olası bir depremde Bingöl’de bulunan hastanelerin performans analizi yapılmış mıdır?

2-Hastane binalarının depreme dayanıklılığı hususuna ilişkin hangi çalışmalar yapılmıştır?

3-Bingöl’de il ve ilçe hastanelerinin toplam yatak kapasitesi kaçtır?

4-Bingöl’de il ve ilçe hastaneleri ile ASM’lerde çalışan toplam sağlık personeli sayısı kaçtır?

5-Olası bir depremde birinci dereceden dezavantajlı durumda olan kronik hastaların sayısı kaçtır? Söz konusu hastaların hastalıklarına ilişkin bir kategorizasyon çalışması gerçekleştirilmiş midir?

6-Olası bir deprem sonrasında ortaya çıkabilecek ilaç ve tıbbi envanter eksikliğinin giderilmesine yönelik bir planlama yapılmış mıdır?

MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI

1-Bingöl’de bulunan okulların kaçının performans analizi yapılmıştır? Sonuçları nelerdir?

2-Performans analizi sonucunda riskli olduğu tespit edilen okullara ilişkin nasıl bir iyileştirme çalışması yapılacaktır?

3-Olası bir depremde eğitime ara verilmemesinin sağlanması için bakanlığınızca herhangi bir planlama yapılmış mıdır?

4-Üniversite, lise, ortaokul ve ilkokulda eğitimini sürdüren öğrencilerin depreme yönelik farkındalığın arttırılması için yürütülen çalışmalarınız var mıdır? Varsa nelerdir?

5-Bingöl’de görev yapmakta olan eğitimcilerin depreme yönelik bilgilendirilmesine yönelik yürüttüğünüz çalışmalar var mıdır? Varsa nelerdir?

İÇİŞLERİ BAKANLIĞI

1-Bingöl İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü bünyesinde, olası bir depremde yerinde müdahale edebilecek profesyonel bir ekip var mıdır? Varsa toplam personel sayısı kaçtır?

2-Bingöl’de arama-kurtarma eğitimini tamamlamış personel/gönüllü sayısı kaçtır? Olası bir 6 ve üzeri şiddetinde yaşanacak depremde ihtiyaç duyulacak destek personel sayısına yönelik bir çalışma var mıdır?

3-Bingöl ili AFAD İl Müdürlüğü bünyesinde bulunan destek personel sayısı kaçtır? Kaç AFAD gönüllüsü bulunmaktadır?

4-Olası bir depremin ardından ilk 48 saat itibariyle yerel yönetimlerin müdahale kapasitesine yönelik bir planlama yapılmış mıdır?

5-Bingöl’deki toplanma alanlarının toplam büyüklüğü kaç metrekaredir? Söz konusu toplanma alanları hangi planlamaya göre belirlenmiştir?

ULAŞTIRMA VE ALTYAPI BAKANLIĞI

1-Altyapı sisteminde (içme suyu, kanalizasyon, doğalgaz vs.) olası bir depremin etkisiyle oluşabilecek zarar ve yıkımlara karşı herhangi bir önlem alınmış mıdır?

2-Havayolu, Karayolu, Demiryolu gibi ulaşım yöntemlerinin olası bir deprem sonrasında kullanıma uygun olmaması halinde bakanlığınız tarafından bir planlama yapılmış mıdır?

3-Yaşadığımız son deprem felaketinde de görüldüğü üzere sosyal medya kullanımı ve iletişim önemli ve etkili bir araç halini almıştır. Olası bir depremde iletişim aksaklığına yönelik bir çalışma söz konusu mudur?

4-İnternet ve telefon iletişimine dair deprem anı ve sonrasına yönelik bakanlığınız tarafından herhangi bir fizibilite çalışması gerçekleştirilmiş midir?

5-Çapakçur Viyadüğü Uygulama Projesi deprem yönetmeliğine uygun mudur?

6-Çapakçur Viyadüğü Projesi yapım aşamasında iken değiştirilmiştir. Projenin değiştirilme gerekçesi nedir?

7-Olası bir deprem ihtimali göz önünde bulundurularak; Bingöl’ün iki yakasını birbirine bağlayan ana hat konumundaki Çapakçur Viyadüğü ‘nün performans analizi yapılmış mıdır? Performans analizi yapılmış ise nasıl bir sonuç elde edilmiştir?

8-Bingöl’ün olası bir deprem sonrasında diğer kentlerle olan ulaşım ağının sürdürülebilir olmasına yönelik genel bir planlama yapılmış mıdır?

TARIM VE ORMAN BAKANLIĞI

1-Bingöl il genelinde baraj ve sulama göleti sayısı kaçtır?

2-Bingöl’de bulunan mevcut baraj ve göletlerin deprem risk analizi yapılmış mıdır?

3-Bingöl’deki mevcut baraj ve göletlerin bakım, onarım ve rehabilitasyonları en son ne zaman yapılmıştır?

4-Olası bir depremde konut yıkımının yanı sıra hayvan barınakları da risk altındadır. Canlı hayvan telefinin yaşanmaması için bakanlığınızca yürütülen bir çalışma var mıdır?

5-Tarım arazilerinde meydana gelmesi muhtemel kayma veya derin çatlaklar oluşma riskini göz önünde bulundurarak; ekim, çapa, bakım ve hasadın aksamaması adına herhangi bir tedbir alınmış mıdır?

ÇEVRE, ŞEHİRCİLİK VE İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ BAKANLIĞI

1-6 Şubat 2023 tarihinde Kahramanmaraş ilinde yaşanan depremlerin ardından Bingöl’de ağır hasarlı ve riskli binaların tespitine ilişkin bir çalışma yapılmış mıdır?

2-Yapılan çalışmalar neticesinde tespit edilen ağır hasarlı ve riskli yapıların sayısı kaçtır?

3-Söz konusu yapıların yıkılıp yerine deprem yönetmeliğine uygun yapılar inşa edilmesine dair bir çalışma planlanmakta mıdır?

4-Yıkılması planlanan ağır hasarlı ve riskli yapıların hak sahiplerine dönük, herhangi bir mağduriyet yaşanmaması için bakanlığınızca nasıl bir çalışma yürütülecektir?

5-İmar affıyla ruhsatlandırılan yapılar herhangi bir denetime tabi tutulacak mıdır?

6-Bingöl’de bulunan okullar ve kamu kurumlarının kaçının performans analizi yapılmıştır? Sonuçları nelerdir?

7-Performans analizi sonucunda riskli olduğu tespit edilen okul ve kamu kurumlarına ilişkin nasıl bir iyileştirme çalışması yapılacaktır?

8-Bingöl’de olası bir deprem için hazırda bulunması gereken prefabrik ve konteyner konut sayısı kaçtır?

(Haber Merkezi)