Tarım ve Orman Bakanlığı’ndan paylaşılan bilgilere göre, yerli, yenilenebilir ve temiz bir elektrik üretim yöntemi olarak ön plana çıkan HES'ler, enerji üretim sürecinde hiçbir atık maddeye ve karbon salımına sebep olmuyor ve Türkiye’nin enerji ihtiyacının karşılanmasına büyük katkı sağlıyor.
Son 21 yılda, aralarında Yusufeli Barajı ve HES, Ilısu Prof. Dr. Veysel Eroğlu Barajı ve HES, Aşağı ve Yukarı Kaleköy Barajları, Deriner Barajı ve HES, Ermenek Barajı ve HES gibi dünya çapında önemli projelerin yer aldığı 625 hidroelektrik santral hizmete alındı.
Söz konusu çalışmalarla 21 yıl önce 45 milyar kilovatsaat seviyesinde olan yıllık hidroelektrik üretim kapasitesi yaklaşık 112 milyar kilovatsaate yükseldi.
Türkiye'nin toplam elektrik kurulu gücünün üçte birini 32 bin 400 megavat ile hidroelektrik oluşturuyor. Böylece Türkiye'deki her üç lambadan birisi HES'lerin enerjisini kullanıyor. Buradaki hedef kaynakların en verimli şekilde değerlendirilmesi ve gelecek nesillere "enerjide tam bağımsız bir Türkiye" bırakması olarak belirlendi.
TÜRKİYE'DEKİ ÖNEMLİ HES PROJELERİNİN ÖZELLİKLERİ
Yusufeli Barajı ve HES, 275 metrelik yüksekliğiyle Türkiye'nin en yüksek, dünyanın kendi kategorisinde 5'inci en yüksek barajı unvanına sahip bulunuyor. Bu proje, yıllık ortalama 1,9 milyar kilovatsaat elektrik üretim kapasitesiyle Antalya büyüklüğünde bir şehrin nüfusuna karşılık gelen 2,5 milyon kişinin elektrik ihtiyacını temin edebilecek.
Temelden 135 metre yüksekliğe, 24 milyon metreküp dolgu hacmine ve 2 bin 327 metre kret uzunluğuna sahip Ilısu Barajı, "ön yüzü beton kaplı kaya dolgu baraj" tipinde dolgu hacmi, gövde uzunluğu ve beton yüzey alanı bakımından dünyada birinci sırada bulunuyor.
19 Mayıs 2020'de ilk elektrik üretimini gerçekleştiren, 23 Aralık 2020'de de tam kapasiteyle çalışmaya başlayan tesis, bugüne kadar 8 milyar kilovat elektrik üretimiyle ülke ekonomisine yaklaşık 23 milyar lira katkı sağladı.
Deriner Barajı ve HES ise 249 metrelik yüksekliğiyle Yusufeli'den sonra Türkiye'nin en yüksek 2'nci barajı olurken 670 megavatlık kurulu gücüyle yıllık ortalama 2 milyar 118 milyon kilovatsaat elektrik üretebiliyor.
Bingöl’de inşa edilen HES’lerden biri olan Yukarı Kaleköy Barajı ve HES Projesi, Bingöl İli Solhan İlçesi sınırları içerisinde Yenibaşak köy merkezinin 3,5 km doğusunda yer alıyor. Murat Nehri üzerinde kurulan tesisin kurulu gücü 626,85 MWe’dir. İnşaat çalışmaları 2018 yılı Şubat ayında tamamlanan proje Nisan 2018 itibari ile yıllık 1.957,17 GWh enerji üretimine başladı.
Bingöl’de inşa edilen diğer bir proje ise Aşağı Kaleköy Barajı ve HES. Murat Nehri üzerinde kurulu tesiste, inşaat çalışmaları 2019 yılı Aralık ayında tamamlanmış olup 2020 yılının ilk çeyreğinden itibaren 500,00 MWe kurulu güç ile yıllık 1.219,20 GWh enerji üretimi yapılıyor.
EROL YILMAZ
