Bingöl Üniversitesi Ziraat Fakültesi Peyzaj Mimarlığı Bölümünde görev yapan Doç. Dr. Hüccet Vural’ın “Bingöl Kent Merkezi Çevresel Gürültü Kaynakları, Düzeyleri ve Etkileri Üzerine Ön Araştırma” başlıklı çalışması, Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisinde yayınlandı.
Gürültü kirliliğinin; insan sağlığını, sosyal yaşam kalitesini ve bireyin günlük performansını etkilemesi nedeniyle çevre sorunlarının başında sayıldığını ifade eden Doç. Dr. Hüccet Vural, hazırladığı araştırma makalesinde, şu bilgilere yer verdi; “Sürdürülebilir ve sağlıklı kentsel gelişme için çevresel gürültü kaynaklarının tespit edilerek insan ergonomisi için uygun düzeye getirilmesine yönelik tedbirlerin geliştirilmesi gerekmektedir. Araştırmada Bingöl kentinin çevresel gürültü kaynakları, gürültü düzeyleri, gürültünün insan sağlığı üzerine etkileri ve gürültü kirliliği ile ilgili alınması gereken tedbirler konusunda halkın görüşlerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Nitel ve nicel araştırma yöntemlerinin kullanıldığı araştırmada, saha incelemeleri yapılmış ve veri toplama amacıyla anket formu oluşturulmuştur. Anket, katılımcıların işyerinde, evlerinde ve okullarında farklı demografik yapıdan gönüllü 527 kişiyle (%50.5’i kadın, %49.5‟i erkek) yüz yüze yapılmıştır.
Anket sonuçlarına göre katılımcıların %61.9’u Bingöl kent merkezini gürültü bakımından orta derecede gürültülü olarak değerlendirmekte, %51.0’i gürültünün önlenmesine yönelik yeterli tedbirlerin alınmadığını düşünmekte ve %88.2’si ise gürültüden kaçış için park ve bahçeleri tercih ettiklerini ifade etmektedir. Gürültü kirliliği konusunda kadınların erkeklere göre daha hassas oldukları, 31-45 yaş grubu bireylerin farkındalığının diğer gruplara göre daha yüksek olduğu ve gürültünün olumsuz etkilerinden en fazla 60 yaş üstü bireylerin etkilendiği belirlenmiştir.
Ayrıca katılımcılar, ev ve işyerlerinde sırasıyla ağır tonajlı iş makinalarının çıkardıkları seslerden, inşaat kaynaklı seslerden, eğlence merkezi kaynaklı seslerden ve trafik kaynaklı seslerden en fazla rahatsızlık duymaktadır. Genel bir değerlendirme olarak araştırma sonuçları Bingöl kent merkezinde günümüz için yüksek oranlı gürültü kirliliği olmadığını göstermektedir. Ancak kentleşme hızı da göz önünde bulundurularak bu olumlu durumun devamı için gerekli teknik ve yasal önlemlerin alınması gerekmektedir. Kullanıcı görüşleri doğrultusunda gürültü kaynakları ve nedenlerinin gözden geçirilmesi, gürültüye neden olan etkenlerin ortadan kaldırılması (özellikle D300 karayolu kaynaklı), yeni alan kullanım kararlarında (park, konut, okul, yol vb.) gürültü kriterinin göz önünde bulundurulması ve mevcut gürültü kaynaklarının bitkisel gürültü bariyerleri ve ekolojik koridorlar ile desteklenmesi gibi öneriler sunulmuştur.”
Araştırma kapsamında vatandaşlara sorulan bazı sorular ve cevapları:
-“Gürültü kirliliğini önemli bir çevre sorunu olarak görüyor musunuz?” sorusuna katılımcıların 415’i ‘evet’ yanıtını verirken, 52’si ‘hayır’, 44’ü ‘kısmen’ cevabını verdi.
-“Gürültülü ortam sizi rahatsız eder mi?” sorusuna katılımcıların 423’ü ‘evet’, 59’u ‘hayır’, 43’ü ‘kısmen’ cevabını verdi.
-“Yaşadığınız mahalle veya semti gürültü bakımından nasıl tanımlarsınız?” sorusuna katılımcıların 326’sı ‘orta derecede gürültülü’, 122’si ‘çok gürültülü’, 79’u ‘az gürültülü’ yanıtını verdi.
-“Kentte gürültünün önlenmesine yönelik yeterli tedbirler alındığını düşünüyor musunuz?” sorusuna katılımcıların 268’i ‘hayır’, 188’i ‘kısmen’, 70’i ‘evet’ cevabını verdi.
Abdulkadir BEĞSARI
