Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) “İl Seviyesinde Beşeri Kalkınma Endeksi- 2018-2022” sonuçlarını açıkladı. Verilere göre Bingöl, yüksek beşeri kalkınma seviyesinde olan iller arasında yer aldı.
BEŞERİ KALKINMA ENDEKSİ NEDİR, NASIL HESAPLANIR?
Yaşam beklentisi, eğitim ve gelir olmak üzere üç alt bileşenden oluşan ‘beşeri kalkınma endeksi’, 0 ile 1 arasında bir değerle ölçülüyor. Endeksin 0,8 ve üzerinde olması "çok yüksek beşeri kalkınma" seviyesini, 0,7 ile 0,8 arasında olması "yüksek beşeri kalkınma" seviyesini, 0,55'in altında olması ise ilgili ülkenin "düşük beşeri kalkınma" seviyesinde yer aldığını gösterir.
BEŞERİ KALKINMA ENDEKSİ 2022 YILINDA 0,854 OLDU
Beşeri kalkınma endeksi, Türkiye genelinde 2018 yılında 0,844 iken 2022 yılında 2018'e göre %1,1 artarak 0,854 oldu. Bu değere göre Türkiye, Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı tarafından belirlenen sınırlara göre "Çok Yüksek Gelişmişlik" seviyesindeki ülkeler grubunda yer aldı. Bu endeksin alt bileşenleri olan yaşam beklentisi endeksi 2022 yılında 2018'e göre %2,2 azalarak 0,882 olurken, eğitim endeksi ve gelir endeksi sırasıyla %3,0 ve %2,6 artışla 0,807 ve 0,875 oldu.
BEŞERİ KALKINMA ENDEKSİNİN EN YÜKSEK OLDUĞU İL ANKARA OLDU
2022 yılında il düzeyinde en yüksek beşeri kalkınma endeksine sahip il, 0,891 ile Ankara oldu. Bu ili, 0,886 ile İstanbul ve Kocaeli, 0,870 ile İzmir ve 0,867 ile Muğla izledi. Beşeri kalkınma endeksi en düşük olan il 0,748 ile Ağrı olurken, bu ili Şanlıurfa, Van, Muş ve Bitlis izledi.
BEŞERİ KALKINMA ENDEKSİNİN SON 5 YILDA EN ÇOK ARTTIĞI İL %4,1 İLE KİLİS OLDU
Beşeri kalkınma endeksinin 2018-2022 yılları arasında en çok artış gösterdiği ilk beş il sırasıyla %4,1 ile Kilis, %4,0 ile Şırnak, %3,9 ile Çankırı ve Hakkâri ve %3,8 ile Ağrı oldu. Aynı dönemde, beşeri kalkınma endeksinin düşüş gösterdiği iller sırasıyla %0,2 ile Trabzon, %0,1 ile Ordu, %0,03 ile Rize ve %0,02 ile Karabük oldu.
BİNGÖL’DE BEŞERİ KALKINMA ENDEKSİ
Beşeri kalkınma endeksi, en yüksek il olan Ankara’da 0,891 olurken, en düşük il olan Ağrı’da 0,748 oldu. Bingöl’de ise bu oran 0,816 olarak belirlendi.
Fuat OTLAK
